27-04-2018

Cecilia heeft de hele dag in de keuken gestaan. Het was vandaag mijn laatste dag in het ziekenhuis en vanavond hebben we feest! De beste en eigenlijk enige manier hoe ik weg kan gaan uit Sengerema. Ik ben letterlijk tot het laatste moment in het ziekenhuis geweest. Ik moest een paar dingen afsluiten en was echt op tijd thuis…. Maar toen werd ik na 30 min door de anesthesist op OK gebeld dat Mariejose mijn hulp nodig had. Ze waren een beklemde kinderhernia aan het doen en hadden een extra handje nodig. Dr Penn (orthopeed uit Bugando) was op OK en was gebleven om te assisteren en daar had hij misschien nu spijt van. Toen ik mijn hoofd om de hoek van de OK stak met de vraag of ik me moest omkleden keek hij op met de woorden; you just change en scrub now. Ow ok, er was wat paniek in de tent. Samen kwamen we er gelukkig uit en zo was mijn laatste operatie in Sengerema een feit. Eigenlijk vond ik het stiekem wel leuk om nog één keer te helpen bij een lastige casus. Dit is nou typisch een ‘Hilde einde’, bezig tot de laatste minuut, zegt Michiel als ik thuis aankom. Inmiddels is mijn huis al omgetoverd in een party place. Er staat een tent (het is regenseizoen), er wordt een vuurtje gemaakt en de woonkamer is leeg. Ook Isaiah is al langs geweest en heeft zijn boxen neergezet dus er klinkt al een vrolijk bongo muziki. Ready for party dus!

Het feest is een mega succes. Michiel en ik hebben deze avond een kitenge outfit in stijl; een kado van het management van het ziekenhuis. Twee dagen geleden had Mariejose een etentje georganiseerd voor mij met het hele management. Onwijs lief en leuk! Er was lekker eten, mooie speeches en dankwoorden en dus een cadeau; kleding voor Michiel en mij, geweldig! En dat moest natuurlijk aan op het feest, dat begrijp je wel. Er wordt gedanst, gelachen en gespeeched. Charles heeft zijn kans gegrepen om MC te zijn en er worden allerlei mensen naar voren gehaald om iets te zeggen. Er vloeien grappen, mooie woorden, dankspeeches en een enkele nu al dronken nurse die steeds de microfoon grijpt met wat dronkemanspraat. Als laatste moet ook ik eraan geloven en mijn dankwoorden/ speech in het Swahili mogen het gepraat afsluiten om vervolgens iedereen weer de dansvloer op te laten. Om 23.30uur is dan ook het eten, de befaamde mbuzi (geit), eindelijk klaar, want wat is een feest zonder geit die geslacht wordt?! Er kan eindelijk gegeten worden na Afrikaans lang wachten. Maar het wachten wordt beloond, mijn collega en buurman David heeft de geit geslacht en met liefde klaargemaakt; het is onwijs lekker. Cecilia bewaakt het eten en schept bij iedereen evenveel op het bordje, er zijn inmiddels zo’n 60-70 man die allemaal willen eten. En er is genoeg voor iedereen! De drank wordt halverwege de avond nog twee keer aangevuld, een van de clinical officers heeft inmiddels een drank handeltje en komt elke 2 uur met meer kratjes bier en fris aanzetten. Ideaal, een feestje hier organiseren is niet zoveel werk, iedereen helpt mee en verdiend een paar shilling extra, fantastisch. Om 4:00 ’s ochtends is bijna iedereen weg en sluiten we af. Wat een topfeest, het was een avond om nooit meer te vergeten!

29-04-2018

Ik slaak een diepe zucht, de dag dat we Sengerema gaan verlaten is aangebroken. Er zijn al wat tranen gevloeid, al hebben er ook heel wat mensen waar ik echt veel mee heb gewerkt geen persoonlijk gedag gezegd. Ik vond dat eerst moeilijk maar later ook wel fijn, gewoon samen dansen op mijn feestje en daarna vertrekken, geen tranen en geen drama, ook wel lekker. Alhoewel gisteren tijdens het opruimen mijn veranda niet lang leeg was, er kwamen steeds mensen nog even langs. Als grote verrassing stond Jacqueline, de vrouw van Dr. Harusha, vanmorgen opeens voor de deur! Ze was helemaal uit Moshi naar Sengerema gekomen om me te zien! Ze komen vanmiddag lunchen voor we weggaan. Nu zijn we de laatste spullen aan het inpakken en bakken we pannenkoeken om mee te nemen naar Cecilia. We gaan daar zo thee drinken en we willen een stapel pannenkoeken voor de hele familie meenemen.

De laatste weken zijn voorbij gevlogen. Ik heb geprobeerd alles over te dragen, Rian alles te laten zien en veel mensen gedag te zeggen. Zo zijn we afgelopen week naar Geita geweest om bij Brett en Christie te eten, ook hen zal ik niet meer zo vaak zien. We houden natuurlijk contact, maar dat is toch anders.

Mijn gevoel is dubbel, ik heb zin om weer bij mijn lief, vrienden en familie in Nederland te zijn. Echter laat ik hier een periode en vrienden achter die ik niet meer in deze context zal zien of mee zal werken. Tuurlijk kom ik weer terug, maar ik weet dat het anders zal zijn. Het doet echt een beetje pijn.

Ik moet weer denken aan de woorden van een van mijn tropencollega’s; afscheid nemen is een beetje doodgaan, en zo voelt het ook deze keer weer. Maar ik weet ook dat de pijn weer over gaat. Ik denk aan alles wat ik heb gedaan en bereikt de afgelopen twee jaar. Er zijn zoveel mooie momenten waar ik aan terug kan denken. Veel mooie maar ook veel moeilijk momenten. Ik heb het al eerder geschreven. Het leven hier is intenser dan ik eerder heb ervaren. De dalen zijn diep maar de pieken mega hoog, en ik kon van een dal naar een piek en andersom gaan in een uur. Ik heb er veel van geleerd en ik hoop dat ik er een beetje van vast kan houden als ik weer terug in Nederland ben. Ik weet ook dat ik eenmaal weer in Nederland snel weer zal worden meegetrokken in het Nederlandse leven en tempo, wat ook prima is. Ik heb er zelfs ook wel weer zin in.

Ik denk ook terug aan waar ik het meest trots op ben. Je moet jezelf altijd afvragen wat je hebt bereikt in zo’n periode, niet dan? Natuurlijk ben ik trots op de verschillende projecten waar ik mijn ziel en zaligheid in heb gestopt, het onderwijs van Tanzaniaanse chirurgen in opleiding met introductie van een betere techniek om liesbreuken te opereren door middel van gebruik van matjes. Ik ben trots op de samenwerking met Ugandees plastisch chirurg, Dr. Darius. Kinderen met hazenlippen en brandwonden worden nu zoveel beter geholpen in Sengerema. En het feit dat ik met de adviezen op de achtergrond van Erik Staal de traumachirurgie kon verbeteren.

Echter denk ik dat het meeste waarde hecht ik aan de intensieve samenwerking met mijn lokale collega’s. Samenwerken en kennis uitwisselen. Ik ben niet alleen dingen komen brengen, ik heb ook veel van hen geleerd. Geleerd van Steven om altijd rustig te blijven en creatief te zijn met de spullen die je hebt, geleerd van Mpuya hoe ik niet meer bang hoefde te zijn voor een acute laparotomie (buik operatie) omdat ik het eigenlijk altijd wel op kon lossen, geleerd van Harusha om de juiste beslissingen in onze setting te nemen in moeilijke, kritische casussen in de verloskunde en geleerd van al mijn nurses en OK personeel hoe belangrijk het is om samen te werken in een team. Alleen ben je nergens, dat wordt hier soms pijnlijk duidelijk omdat we maar met zo weinig zijn. Ik heb ook mijn kennis uit Nederland hier gebracht, maar ik heb geleerd dat het veel effectiever is als je eerst aandacht hebt voor de mensen waarmee je werkt, zodat je echt kan samenwerken. Tijdens mijn feestje kwam ik er echt achter hoe goed dat is gelukt. Ik ben onderdeel geworden van het Sengerema team en daarom konden we dingen samen bereiken. Dat is uiteindelijk waar ik het meest trots op ben.

De auto is ingepakt en de pannenkoeken zijn klaar. Het is tijd om naar Cecilia te gaan, ik slaak weer een zucht. Als we in de auto stappen gaat per ongeluk de playlist van Michiel aan op de autoradio met het liedje ‘Cecilia’ van Simon&Garfunkel. Ik barst in tranen uit. Dit is denk ik het meest moeilijke moment waar ik al weken tegenop zie. Cecilia is mijn maatje, mijn vriendinnetje en zonder haar had ik niet half het werk kunnen doen van wat ik heb gedaan. We konden samen lachen, ik kon mijn hart bij haar uitstorten en we konden ook samen stil zijn, gewoon vanaf de veranda kijken naar alles wat voorbij komt. Ze voelt zo vertrouwd en contact houden met haar is moeilijk omdat ze geen computer, geen whatsapp of internet heeft. Ik zie haar wel weer, ik kom weer terug, maar zoals het nu is komt niet meer terug. Ik droog mijn tranen en we rijden naar haar huis. De hele familie is er en ze heeft al thee gezet. We lachen en eten samen pannenkoeken. Alles wordt zoals altijd samen gedeeld, tot op de laatste kruimel van de laatste pannenkoek. Alle buurkinderen en neefjes en nichtjes die er op dat moment zijn krijgen ook, zo hoort dat. Cecilia zorgt voor haar 3 eigen kinderen, 2 van haar zus en alles wat zo af en toe aan komt waaien. Ze is echt een bijzondere en sterke vrouw. We maken foto’s en ik geef mijn laatste kleding die ik niet mee neem weg. Ik heb afgelopen week al een grote tas achtergelaten en ik zie dat mijn shirtjes, topjes en jurkjes al verdeeld zijn over de familie, iedereen ziet er prachtig uit. Dan is het moment daar om gedag te zeggen. Mijn hart breekt als ook Cecilia zo hard moet huilen dat haar schouders ervan schokken. Ik weet het, de pijn gaat weer over, maar het zal even duren. Ik beloof haar om af en toe te bellen, een laatste knuffel en we stappen in de auto terug naar huis.

Thuis gaan we lunchen met Marie-Jose, Dr. Harusha, met zoontje Pim en zijn vrouw Jacqueline. Daar is het eigenlijk wel weer gezellig, mijn tranen zijn even op en we kletsen over vanalles en nog wat. Als iedereen weg is stoppen we de laatste spullen in de auto. Michiel heeft allemaal vakjes gemaakt en de auto ziet er ongeorganiseerd georganiseerd uit, het is een beetje de boel de boel zoals we altijd lachend zeggen, en ach, dat past wel bij ons. Ik geloof niet dat wij ooit erg netjes gaan worden met z’n tweeën. Ik kijk een laatste keer

rond, alles is weg en het ziet er leeg en kaal uit. Rian is gaan wandelen in Geita met Karel en Joe, twee vrienden die ook op mijn feestje waren. Ik sluit het huis voor de laatste keer af, stap de auto in en geef de sleutels van mijn huis aan de matron. Langzaam rijden we weg, het terrein af en de gate door. Ik kijk achterom, dag Sengerema. De bewaker bij de gate roept me na; Karibu tena dakta! Ja inderdaad, karibu tena, asante. Asante sana.

Dankwoord:

Mijn tijd in Sengerema was geweldig, maar was zeker niet zo geslaagd geweest zonder de inbreng van een groot aantal mensen. Een aantal daarvan wil ik graag bedanken. Allereerst al mijn collega’s en verpleegkundigen van Sengerema hospital. Met name het OK team, waar ik heel wat uurtjes mee door heb gebracht, en dan met name de leider van de OK; Steven. Steven was er altijd om mee te overleggen, mijn patiënten onder narcose te brengen en een handje te helpen als ik het even moeilijk vond. Mpuya, mijn geweldige collega in chirurgie, ik heb zoveel van hem geleerd op gebied van abdominale chirurgie. Ik ben enorm blij dat we het mogelijk hebben kunnen maken dat hij nu chirurgisch specialist wordt. Harusha, mijn goede vriend, buurman en collega. Ik kon hem altijd midden in de nacht bellen als ik een probleem had op de verloskamers, maar ook voor een biertje of kampvuurtje op vrijdagavond om het weekend in te leiden en alle wereldproblemen te bespreken.

Stichting vrienden Sengerema hospital (SVSH), voor alle persoonlijke steun en steun in projecten voor het ziekenhuis. Met name Niek Versteegde, je zorgde ervoor dat ik in Sengerema kwam werken, je werkte me fantastisch in en was altijd een luisterend oor en steun tijdens mijn tijd in Sengerema. Stichting Tweega Medica, voor de ondersteuning van mijn uitzending en samenwerking met SVSH.

Erik Staal, voor alle adviezen ten alle tijden op gebied van trauma chirurgie, voor de hand op mijn schouder twee keer per jaar met de vraag; hoe gaat het met je, ik ben blij je te zien. Erik, deze hand is echt van onschatbare waarde geweest. Sanne Veltkamp, één van mijn chirurgie opleiders tijdens de tropenopleiding, omdat je interesse in mijn leven hier toonde, gewoon echt langskwam en me hielp met allerlei lastige buikoperaties. Ik heb in twee weken enorm veel van je geleerd. Darius Balumuka, voor alle tips en trics die je me hebt geleerd in de contractuurchirurgie, mij leerde om liefde te hebben voor het vak plastische chirurgie en het feit dat je steeds weer vol energie en een goed humeur terugkwam naar Sengerema om samen een followup programma op te zetten voor onze patiëntjes. Marie José, voor het feit dat je altijd, dag en nacht, voor mij en onze patiënten klaar staat. Voor alle uren die we samen hebben doorgebracht, ploeterend op OK, pratend op kantoor, zwoegend op de verloskamers of theedrinkend op mijn veranda. Dank voor je onvoorwaardelijke vriendschap, je bent een prachtig persoon.

Mijn vrienden, familie en schoonfamilie in Nederland, jullie bleven me volgen, appen en zelfs opzoeken. Het is heel fijn om te weten dat er mensen met me meeleven hier. Mijn ouders en Willemijn, ik weet dat jullie het niet altijd makkelijk vonden dat ik zo ver weg wilde wonen en werken. Ik ben zeer dankbaar dat jullie allemaal zelfs twee keer zijn langs geweest, mijn leven hier echt kennen en trots op me zijn, het is echt zo veel makkelijker om veel te geven als je weet dat je familie achter je staat, dat is echt enorm belangrijk voor me geweest. Cecilia, je hebt mijn leven in Sengerema zo veel mooier, makkelijker en gezelliger gemaakt. Je hebt half niet door hoe belangrijk je voor me bent geweest, je bent voor altijd in mijn hart. Michiel, ik ben je zo enorm dankbaar voor alle steun en kansen die je me geeft. Ik weet dat je het echt niet altijd makkelijk vond, maar het is zo geweldig om te zien hoe ook jij Sengerema in je hart hebt gesloten. Ik heb het gevoel dat we dit toch samen hebben beleefd, ondanks dat we veel tijd uit elkaar hebben gewoond. Dank voor alle liefde, vertrouwen en kansen die je me geeft, ik hou van je.

2,554 totaal aantal vertoningen, geen vertoningen vandaag