Couveuses van steigerhout zijn niet fout!

African life:

Afrika, een derde wereld land.. Stiekem doet Nederland intens hard z’n best om aan bepaalde Afrikaanse standaarden te voldoen, in plaats van vice versa. Neem de Westerse hype van 2015: powerfood. In Afrika kies ik ad hoc mijn gewenste kip uit, deze wordt nauwkeurig geslacht en overheerlijk bereid (enfin, drie uur later kun je eindelijk je vingers letterlijk vies maken..). Mijn groenten en fruit groeien in de tuin en brood wordt dagelijks buiten op kolen vers gebakken met granen van het land. Niks geen zorgen om gekke E-nummers! Mijn sapjes creeer ik allemaal zelf (mits er stroom is..): niks gaat boven een verse bananen-papaya-avocado smoothie! Waarom complexe, ingenieuze couveuses als we hier de blits kunnen maken met echte ‘steiger’houten couveuses! Nee hoor, ze hebben het allemaal prima in de gaten hier, die Afrikanen.

Counting stars:

Graag deel ik even een ultiem geluksmomentje. Vrijdagmiddag/avond: een lange werkweek zit erop. Tijd voor een Afrikaans vrij-mi-bo’tje in town. Allereerst een prachtige wandeling gemaakt over de rode, stoffige zandwegen met grote oranje ondergaande zon (met in gedachten: ‘in the jungle, the mighty jungle..’). Omringd door tientallen kinderen die vrolijk om ons heen dansen, mee huppelen en de ‘mzungu’s’ weer bijster interessant vinden. Op naar ons welverdiende (warme) drankje (bij gebrek aan stroom). Ook al is het geen fris, koud wijntje: een warme Savannah (appelcider) is ook prima weg te hakken. Vlot treedt de duisternis in (en dat betekent in Afrika ook echt dat het in 1 keer volledig donker is) en duizenden twinkelende sterren vullen de donkere hemel. Puur genot, en ‘compensatie’ voor alle narigheid die mijn ogen ook dagelijks te verduren krijgen in het intense ziekenhuis.

Hospitali:

Ik begin me steeds meer te confirmeren als tropen physician assistant. Daar waar ‘frustratie’ nog steeds veelvulig de boventoon voert binnen mijn werkzaamheden tussen de donkere, kroezige baby’tjes, word ik er ook een stuk creatiever van (en dat is bijzonder voor zo’n a-creatief persoon). Ter illustratie: visite lopen op mijn favoriete ‘preemie ward’.Elke dag wandel ik hier even langs m’n kleine doch sterke schatjes (tussen 1,0 – 1,7 kg, daarboven gaan ze naar huis). Met name de klinische blik is hier van uitermate groot belang. Aldus: ik leg de baby’tjes bloot (in een kleurrijke Katenga) op mijn schoot, en kijk er vooral een aantal minuten naar. Vaak levert dit wel letterlijk een ‘nat pak’ op. Ach ja, na een paar bevallingen en opvang van slechte kinderen ben ik aan het einde van de dag meestal toch doordrenkt met vruchtwater, bloed, meconium, vernix etc. En dan kom je thuis, en dan is er geen water: yeah (oke, klinkt nog wel iets viezer dan het werkelijk is gheghe). Oh ja, mijn naam als reanimatie-dokter doe ik nog steeds eer aan: lopende band werk hier, en veelvuldig krijg ik er twee tegelijk op tafel. Geen opvang is me nog te gek, en draai mijn hand nergens meer voor om.

Van student naar specialist:

 In rap tempo ben ik gepromoveerd. Daar waar ik in Nederland als student vertrok, ben ik in dit ziekenhuis de specialist van de neonatale zorg (scheelt toch een paar jaartjes studie haha). Best een verantwoordelijkheid kan ik je zeggen. Vanaf mijn 10e heb ik gedroomd neonatoloog te worden.. Nu ‘ben’ ik een soort neonatoloog in Afrika, maar vind de verantwoordelijkheid stiekem best enorm! Mede doordat kinderen hier doorgaans even ziek zijn als op onze Intensive Care, maar dan zonder de middelen… Ik heb serieus gemiddeld twee pre-ECMO’s per dag liggen hier (meconium aspiranten; ingeslikte ontlasting tijdens de geboorte).

Special case:

Ik werd gebeld dat er zojuist een heel klein baby’tje geboren was, waarbij de buikorganen buiten de buik gelegen waren (gastroschisis). Uiteraard een onbekende bevinding: geen echo’s en de baby komt, wanneer de baby komt. Mijn brein draait overuren en ik zie het Nederlandse protocol kraakhelder voor me. Wake up: you’re in Africa! Mind set… aldus geadviseerd om de organen zo snel mogelijk ‘steriel’ te verpakken, proberen niet te beademen en hoppa snel die kant op. Aldaar trof ik een grijs kindje van 1,3 kg aan met een volledig defect (alle organen buiten de buik). Infintief hadden de co-assistenten reeds steriele handschoenen om de darmen gewikkeld en probeerden het kindje warm te houden. Bij de shock direct na de geboorte maar gestart met een klein beetje zuurstof via een brilletje en met een maagsonde de lucht uit de maag gehaald. Op naar stap twee. Tja, opereren.. we hebben geen chirurg in Sengerema. Dichts bijzijnde chirurg (geen kinderchirurg) is 2,5 uur stofhappen en een ‘shaking baby’ ontwikkelen door de ambulancerit richting Mwanza. Geen optie. Zelf opereren met video consult Nederland? Stiekem een aantal seconden overwogen, maar ken je beperkingen: geen optie. Comfort care en einde verhaal.. Oh ja, deze casus deed zich maar liefst twee keer voor in twee weken tijd (kleinigheidje houd je toch..).

Project NICU:

In 2014 ging het balletje ‘project NICU’ rollen. Toen een, voor mij, nog vaag doch prachtig plan, nu kei harde realiteit. Stichting Vrienden van Sengerema is voor dit project al een jaar hard aan het werk- en de NICU (serieus de mooiste afdeling), staat als een huis!

Tja, hoe werkt het opzetten van een afdeling eigenlijk? Daar heb ik in deze afgelopen 9 jaar van studie toch niks over geleerd.. wederom een duik in het diepe (een hele diepe zee welteverstaan). Bij gebrek aan een vloeiend vocabulaire Swahili, worstel ik mij met handen en voeten door de dag. Visite lopen is echter wel een feestje, want de moeders vinden mijn acteerkunsten prachtig.. (ja, stel je maar voor hoe ik de borstvoeding uitvraag… dus!). Enfin, na een maand ‘veldwerk’ en naast de uurtjes ziekenhuis nog vele uren in de computer gekropen, was het afgelopen maandag (11-10-2015) dan eindelijk zover dat de NICU geopend kon worden. En dat is fijn, aangezien ik een paar uurtjes daarvoor nog twee baby’tjes full blown heb moeten reanimeren zonder de middelen die je wenst in een dergelijke kritische situatie. Binnen een uur lag ‘mijn’ prachtige schone, open, kleurrijke NICU dan ook propvol met kritiek zieke baby’tjes.